QARLUQ XALQLARINING TARIXIY ETNOGENEZI
Keywords:
Qarluqlar, etnogenez, Markaziy Osiyo, etnik tarix, qabila, urug‘, Turkiylar manbalar, arxeologiya, madaniyatAbstract
Maqolada qarluq xalqlarining etnogenezi masalalari turli tarixiy manbalar, olimlarning tadqiqotlari asosida o‘rganilgan. Qarluqlarning etnik tarkibi, ularning VII-XIII asrlarda Markaziy Osiyo hududidagi siyosiy va madaniy hayotda tutgan o‘rni, qo‘shni xalqlar bilan o‘zaro lisoniy va madaniy aloqalari, hamda ularning ijtimoiy kelib chiqishi yoritiladi. Shuningdek, maqolada qarluqlarning etnogenezi Markaziy Osiyo tarixiy jarayonlarining muhim bir qismi ekanligi asoslab berilgan.
References
1. Sh. Shoaburahmonov “O‘zbek tili qarluq shevalari” 1983
2. Salman, Hüseyin. VII. ve X. Asırlar Arasında Önemli Türk Boylarından Karluklar ve Karluk Devleti, Türk Dünyası Araştırmaları, 15, Aralık, 1981, – s. 170-172.
3. Шаниязов К. Узбеки-карлуки (Историко-этнографический очерк). – Ташкент, 1964.; Ўзбекистон Миллий энциклопедияси. 12 жилдли, 10-жилд. Шарқ – Қизилқум. Таҳрир ҳайъати А.Азизхўжаев, Б.Алимов, М.Аминов ва бошқ. – Тошкент: «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» Давлат илмий нашриёти, 2005, – Б. 606.
4. Баҳодирхон А. Шажараи турк (Масъул муҳаррир ва сўзбоши муаллифи Б.А.Аҳмедов). – Тошкент: Чўлпон, 1990, – 192 б.; Ƣazi Alim Junus. Ozbek lahҫalarini tasnifda bir taҫriba. – Taşkent: Davlat naşrijati, 1935. – B. 28.
5. Мирзо Улуғбек Тўрт улус тарихи (Б.Аҳмедовнинг кириш сўзи, изоҳлари ва таҳририда; Форс тилидан Б.Аҳмедов ва бошқалар таржимаси). – Тошкент: Чўлпон, 1993, – Б. 51.
6. Шониёзов К. Қарлуқ давлати ва қарлуқлар. – Т.: “Шарқ”, 1999.
7. Eckmann, Janos. Çağatay dili hakkında notlar - https://tdkbelleten.gov.tr/tam-metin-pdf/59/tur (Avgust, 2023); Бобур. Бобурнома. – Т., 1960. – B. 166, 395. Bu haqida qarang: Санақулов У., Саидов И. Ўзбек давлатчилигининг шаклланишига асос бўлган илдизлар. – Тошкент: Golden Star Press, 2015. – Б. 112-134.
8. Şirin, Hatice. Eskı Türk yazıtları söz varlığı injelemesi. – Ankara. 2020, – B. 566.
9. Асқаров А. Ўзбек халқи этногенези ва этник тарихи. – Т., 2007, – Б. 250-261.
