O‘ZBEK TILINI O‘QITISHDA TA’LIM VOSITALARINING RAQAMLI TRANSFORMATSIYASI
Keywords:
o‘zbek tili, raqamli texnologiyalar, raqamli taʼlim, raqamli transformatsiya, Liveworksheets, Quizziz, LearningAppsAbstract
O‘zbekistonda 2018-yildan raqamli iqtisodiyot milliy konsepsiyasini ishlab chiqish va “Raqamli O‘zbekiston – 2030” dasturini amalga oshirish masalasi hal qilinmoqda. Konsepsiyada oliy ta’lim jarayoniga raqamli texnologiyalar va zamonaviy o‘qitish usullarini joriy etish bo‘yicha vazifalar belgilangan. Raqamli transformatsiya, raqamli texnologiyalarning inson va jamiyat faoliyatining barcha jabhalariga jadal tatbiq etilishi o‘zbek tilini o‘qitish metodlariga yondashuvlarni ham o‘zgartirib, o‘zbek tilini o‘qitish paradigmasini takomillashtirish zaruratini oshirmoqda. Maqolada ana shu zaruriyatdan kelib chiqqan holda o’zbek tilini o’qitishda ta’lim vositalarining raqamli transformatsiyasi masalasi yoritib berilgan. Unda mahalliy va xorijiy ilmiy adabiyotlarning qiyosiy tahlili, sayt va platformalar tahlili, raqamli texnologiyalarni joriy etish jarayonini pedagogik kuzatish, ma’lumotlarni qayta ishlash kabi usullardan foydalanilgan. Tadqiqot natijalari o‘quv jarayonida bakalavriat, magistratura va doktorantlarni tayyorlash tizimida o‘zbek tilini o‘qitishning muqobil dasturlarini ishlab chiqish hamda ilmiy izlanishlar olib borishda, o’quv adabiyotlarini yaratishda namuna bo‘la oladi.
References
Abduqodirov A., Pardayev A. 2009. Masofali o‘qitish nazariyasi va amaliyoti. - Toshkent: Fan. –145 B.
Alakrash, Hussien Mohamad, and Norizan Abdul Razak. (2021). "Technology-Based Language Learning: Investigation of Digital Technology and Digital Literacy" Sustainability 13, no. 21: 12304. https://doi.org/10.3390/su132112304.
Albitova N.G. Texnologiya raboti s onlayn servisom Liveworksheets.com. https/uchportfolio.ru/mc/show/69367-tehnologiya-raboty-s-onlayn-servisom-liveworksheetscom
Bećirović S, Brdarević-Čeljo A, Delić H. (2021) The use of digital technology in foreign language learning. SN Soc Sci.; 1(10):246. doi: 10.1007/s43545-021-00254-y. Yepub 2021 Sep 27. PMID: 34693306; PMCID: PMC8475434.
Binokorlikdan ruscha-o‘zbekcha atamalar lug‘ati (1994). Toshkent: Qomuslar Bosh tahririyati. 224 b.
Budansev D.V. 2020. Sifrovizatsiya v sfere obrazovaniya: obzor rossiyskix nauchnix publikatsiy / // Molodoy ucheniy. – № 27 (317). – S. 120 –127. – URL: https://moluch.ru/archive/317/72477/
Bobrovnikov B. 2018. Transformatsiya kak poisk novыx vozmojnostey. Synergy Executive Forum 2018. https://12n.ru/video/4733-krok-boris-bobrovnikov-transformacija-kak-poisk-novyh-vozmozhnostei.html
Eaton, S.Ye. (2010). Global Trends in Language Learning in the Twenty-firstCentury. Calgary: Onate Press.
Gorlova Y.A. (2021). Ispolzovanie servisa dlya podgotovki interaktivnыx zadaniy i dialogovыx trenajyorov «onlinetestpad» v praktike prepodavaniya russkogo yazыka kak inostrannogo // Sovremennыe naukoemkie texnologii. –– № 6-2. – S. 306-311.
Grzeszczyk K.B. (2016). Using multimedia in the Yenglis’h language classroom. World Scientific News 43(3) 104-157.
Hamdamov R., Begimkulov U., Tayloqov N. 2010. Ta’limda axborot texnologiyalari. Oliy ta’lim muassasalari uchun / O‘zME davlat ilmiy nashriyoti. – T. –120 B.
Jumanazarov U. 2021. Ta’limni raqamlashtirish muhitida bo‘lajak ingliz tili o‘qituvchilarining lingvistik kompetensiyasini rivojlantirish: ped. fan. d-ri. ... diss. avtoref. – Jizzax. – B. 89.
Ke Li, Mark Peterson & Qiao Wang (2022). Out-of-school language learning through digital gaming: a case study from an activity theory perspective, Computer Assisted Language Learning, DOI: 10.1080/09588221.2022.2067181
Mamaeva Y.A. (2020). Ispolzovanie interaktivnыx rabochix listov pri obuchenii matematike po texnologii «Perevyornutiy klass» // Konsept. №7. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/ispolzovanie-interaktivnyh-rabochih-listov-pri-obuchenii-matematike-po-tehnologii-perevyornutyy-klass (data obrasheniya: 03.04.2023).
Mamarajabov M.E. 2022. Raqamlashtirilgan ta’lim sharoitida bo‘lajak o‘qituvchilarning kasbiy-pedagogik tayyorgarligini takomillashtirish. – Toshkent. –55 B
Mandasari, Y.P., & Wulandar, Y. (2022). Utilizing learningapps. org for vocabulary remote learning (VRL) is it helpful?. In national seminar of PBI (Yenglis’h Language Yeducation) (pp. 355-363).
Nikishina T.V. (2020). Sozdanie obuchayuщix interaktivnыx uprajneniy pri pomoщi sovremennыx onlayn-servisov / T. V. Nikis’hina //– № 6(42). – S. 71-78. – YeDN BZJDBN.
Yevdokimova V.Y., Kirillova O.A., Jdanova Ye.A. (2022). Vozmojnosti servisov dlya sozdaniya interaktivnix uchebnix materialov // Nauchnoe obozrenie. Pedagogicheskie nauki. – № 6. – S. 10-15; URL: https://science-pedagogy.ru/ru/article/view?id=2452 (data obraщeniya: 03.04.2023).
Polat Y.S., Buxarkina M.Y. 2010. Sovremenniye pedagogicheskiye i informasionniye texnologii v sisteme obrazovaniya: uchebnoye posobiye /. – 3-ye izd., ster. – Moskva: Akademiya. – 364 s.
Todd Rouz. 2018. Doloy sredneye! Noviy manifest individualnosti / Todd Rouz; per. s angl. I. Yushyenko. — 2-ye izd., ispr. M.: Mann, Ivanov i Ferber. https://litresp.ru/chitat/ru/%D0%A0/rouz-todd/doloj-srednee.
Traynev V.A., Traynev I.V. 2004. Informasionniye kommunikasionniye pedagogicheskiye texnologii: (obobshyeniya i rekomendatsii) / Un-t informatizatsii i upr. – Moskva (PIK VINITI). – 279 s.
Xutorskiy A.V. Personalniy sayt. https://khutorskoy.ru/
Yuldasheva Sh. 2023. Liveworksheets onlayn servisida interfaol mashqlarni yaratish imkoniyatlari. O‘zbekiston: til va madaniyat.1(4): 39 – 59.
Yuldasheva Sh., Kabulova D., Yusupova G. O‘zbek tili (darslik). – Toshkent, Innovatsiya -ziyo. – 2020. B. 329.
Yuldasheva Sh. 2021. O‘zbek tili (kechki va sirtqi bo‘lim uchun darslik). – Toshkent, Innovatsiya -ziyo. – 2021. B. 194.
Yuldasheva Sh., Zaripov O., Bekjanova M., Smaylova D., Gulmanova Q., Yangiboeva G., Urazboeva D. (2016). 5-sinf uchun Ona tili fanidan yelektron o‘quv-metodik majmua. – Nukus. (guvohnoma: DGU 04136)
