ƏLİŞİR NƏVAİNİN “SİRACUL-MÜSLİMİN” ƏSƏRİNDƏ İSLAM EHKAMLARININ ESTETİK QAYƏ VƏ ŞƏRHİ
Keywords:
Əlişir Nəvai, “Sirac ul-müslümin”, Herat islam məktəbi, ilahiyyat, islam ehkamlarıAbstract
“Sirac ul-muslimin” (“Musəlmanların cırağı”) islamın Türküstan elində geniş yayılmağa başladığı dövrlərdə qələmə alınmışdır. Amma bütün ədəbiyyat - bilgilər ərəb, az qismi isə fars dilində idi. Nəvainin məqsədi islam ehkamlarını – qanun-qaydalarını xalqıa öz dilində anlatmaq idi. Yəni, xalq islam əxlaqına anlamadığı ərəb dilində başa düşməyərək itaət etməkdənsə, öz dilində də bunları anlamasının gərəkliyini çatdırmaq idi. “Müsəlmanların çırağı”nı məhz bu nöqteyi- nəzərdən araya-ərsəyə gətirməyi özünə borc bilmişdi. Əsərin ən böyük özəlliyi, yeniliyi, fəlsəfi – estetik qayəsi məhz bundan ibarətdir. Ömrünün son zamanlarında, özünün də yazdığı kimi zəif, halsız vücudu ilə, amma ruhunu Allaha – islam peyğəmbərinə təslim etmiş şair xalqına, millətinə, islam əhli sadə türk insanlarına bu borcunu da ödəyə bilmişdi.
References
Навоий, Алишер. Тула асарлар туплами, 10 ж-лик, 10-ж. – Т.: 2011, 690 bet. (b. 595-612).
Kitab üs-salat: Namaz kitabi (hazırlayan: Həsən Yavaş) Tərcümə edəni: Ramil Xəlilov. - Bakı, Nurlar, 2010, 144 səh.
Seyhan, Tanju Oral. “Ali Şer Nevayi – Sirasü l-Müslimin 1” //“Modern Türklük Araşdır¬ma¬lar dərgisi, cild 2, sayı 4, aralıq 2005. – (s.88-120).
Ülvi, Almaz (Binnətova). Əlişir Nəvainin əsri və nəsri (elmi-filolojivə dini-təsəvvüfi əsərləri). Monoqrafiya. – Bakı, “Elm və həyat”, 2023, 680 səh.
