TURKIY TILLARDA KO‘YLAK VA RO‘MOL SO‘ZLARINING ETIMONI HAMDA NAVOIY ASARLARIDA QO‘LLANILISHI
Keywords:
etimon ma’no, variant, kategoriya, lingvokulturema, lug‘aviy ma’no, semantika, sema, etimologik lug‘atAbstract
Mazkur maqolada kiyim kategoriyasi doirasida turkiy tillardagi ko‘ylak va ro‘mol lug‘aviy birliklari misolida ular bilan bog‘liq til tashuvchisi bilimlarini qabul qilish, qayta ishlash, saqlash va uzatish funksiyalari tahlil qilingan. Kiyim kategoriyasi a’zolaridan ko‘ylak va ro‘mol leksik birliklari orqali olam milliy lisoniy manzarasining tarixiy-badiiy ifodalariga xos jihatlar ochib berilgan. Milliy til leksikonidagi yangi shakl va tushunchalarning paydo bo‘lishi, konseptual birliklarning uslubiy differensiatsiyasiga ko‘ra yuz bergan o‘zgarishlar, lug‘atlar hamda manbalarda ifodalangan konseptual birliklar semantik strukturasidagi farqli tomonlar yoritilgan.
Ushbu maqolada ko‘ylak va ro‘mol so‘zining etimon ma’nosi, morfem strukturasi, shuningdek, kiyim kategoriyasi doirasida terlik, tarosu, o‘tug so‘zlarining tarixiy-morfemik tuzilishi, forscha ro‘mol o‘zlashmasining turkiy tillardagi variantlari (yog‘lig‘, burunchak, lachak) haqida fikr yuritilgan. Maqolada kөӊlek so‘zi ma’no jihatidan yurak, ko‘ngil, ko‘krak so‘zlari bilan bog‘lanishi hamda so‘z o‘zagining kon (teri) ekanligi, ko‘ylak so‘zining asosiga taalluqli bu kabi etimon ma’no hozirda unutilganligi ham qayd etilgan.
References
Bafoyev B. Ko‘hna so‘zlar tarixi. –Toshkent: FAN, 1991. – B.124.
Attuhfat uz-zakiyatu fil-lug‘at it-turkiya / S.Mutalibov nashrga tayyorlagan. – Toshkent, 1968. – B. 220-222.
Asomiddinova M. Kiyim-kechak nomlari. – Toshkent: FAN, 1981. – B.26; – B.29; – B.30; – B. 30, 53, 54.
Sevortyan E.V. Etimologicheskiy slovar tyurkskix yazыkov. – Moskva: Nauka, 1974. – S.90.
Mahmud Koshg‘ariy. Devonu lug‘oti-t-turk. I jild. – Toshkent: Mumtoz so‘z, 2016. – B.467; – B.64; – B.479; – B.108.
Alisher Navoiy. Muhokamat ul-lug‘atayn. – Toshkent: Akademnashr, 2017.
Navoiy asarlari lug‘ati. – Toshkent: Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1973. –B.597.
Rajabova B. Koshg‘ariy va Navoiyda ayrim so‘zlarning mushtarak talqini // O‘zbek tili va adabiyoti, 2018. – №6. – B.45-49.
Maqsud, A. (2020). ANOTHER PECULIARITY IN THE COMPOSITION OF NOMAS. ANGLISTICUM. Journal of the Association-Institute for English Language and American Studies, 9(12), 62-65.
ASADOV, M., & JAMOLOVA, S. (2022, February). INTERPRETATION OF THE IMAGE OF LOVE IN THE POETRY OF ALISHER NAVOI. In Conference Zone (pp. 331-333).
