JANUBIY OROLBO’YI MINTAQASIDAGI HAVO HARORATI VA ATMOSFERA YOG’INLARINING O’ZGARISHINI MIQDORIY BAHOLASH

Authors

  • Allanazarov K.J. Qoraqalpoq davlat universiteti dotsenti
  • Abdullayev T.J. Qoraqalpoq davlat universiteti stajyor-o’qituvchisi

Keywords:

Iqlim, havo harorati, atmosfera yog’inlari, meteorologik stansiya, variatsiya koeffitsienti

Abstract

Maqolada Janubiy Orolbo’yi mintaqasida joylashgan Nukus, Chimboy, Qo’ng’irot, Mo’ynoq va Jasliq meteorologik stansiyalarida 1950-2020-yillarda kuzatilgan havo harorati va atmosfera yog’inlari ma’lumotlarini to’plab, ularni matematik-statistik usul bilan qayta ishlab, o’zgaruvchanlik koeffitsientlari hisoblab chiqildi. Tadqiqot davomida shu narsa aniq bo’ldiki, 1950-2020-yillar davomida o’rtacha yillik havo harorati mintaqadagi barcha meteorologik stansiyalarida so’ngi yillarda ortib borayotganligi aniqlandi. Atmosfera yog’inlari miqdorining tebranishlarida esa shu narsa ayon bo’ldiki, so’ngi 15 yillik davrda mintaqa hududidagi yog’inlar miqdori o’rtcha ko’p yillik miqdordan kamaygan. Bu esa Janubiy Orolbo’yidagi iqlimiy balansning o’zgarib borayotganligini ifodalaydi.

References

Abdullayev T.J., Kalabaev S.B. Iqlim o’zgarishi sharoitida havo harorati o’zgarishini miqdoriy baholash (Qoraqalpog’iston Respublikasi misolida) // Иқлим ўзгариши шароитида гидрометеорологик тадқиқотлар: Долзарб муаммолар ва уларнинг ечимлари мавзуида профессор Ф.Ҳикматовнинг 70 йиллик юбилейи доирасида ташкил этилган халқаро илмий-амалий конференция материаллари. – Т.: 2022. 10-13 б.

Аденбаев Б.Е., Абдуллаев Т.Ж. Орол денгизи қуриши натижасида Жанубий Оролбўйи минтақасидаги иқлимий кўрсаткичларнинг ўзгаришини баҳолаш // Иқлим ўзгариши шароитида гидрометеорологик тадқиқотлар: Долзарб муаммолар ва уларнинг ечимлари мавзуида профессор Ф.Ҳикматовнинг 70 йиллик юбилейи доирасида ташкил этилган халқаро илмий-амалий конференция материаллари. – Т.:. 2022. 36-40 б.

Imanmurzaev Adilbek Qaldibaevich, Abdullaev Tozabek Jumabay O’g’li, Ganiev Nurman Janabergenovich, Khudaybergenov Nurlan Saparbay O’g’li, & Amangeldieva Umida Joldasbayevna. (2022). Assessment of hazardous hydrometeorological phenomena affecting agricultural crops. // British Journal of Global Ecology and Sustainable Development, 10, рр. 125–131.

Aleuov A. et al. PROSPECTS FOR THE DEVELOPMENT OF REMOTE SENSING OF THE EARTH //Science and Innovation. – 2022. – Т. 1. – №. 7. – С. 842-845.

Imanmurzaev А. Q. et al. Janubiy Orol boyi iqlim shаroiti // INTERNATIONAL CONFERENCES. – 2022. – Т. 1. – №. 21. – с. 73-77.

Imanmurzaev , A., & Sultashova , O. (2024). Qoraqalpog’iston respublikasi hududiga xavfli gidrometeorologik hodisalarning ta’sirini baholash. Interpretation and Researches, 2(3(25).

Khadjaeva G, Kholbayev G.Kh.The air temperature changes in the irregated areas of the Republic of Karakalpakistan // EPRA International Journal of Research and Development (IJRD), Volume: 5, Issue:5. 2020. https://eprajournals.com/IJSR/article/2518/abstract

Кузьмина Ж.В., Трешкин С.Е. Климатические изменения в Приаралье и Средней Азии // Аридные экосистемы. Т. 22. № 4 (69). 2016. - С. 5-20.

Rafikov1 V.A., Allanazarov K.J., Sharipov B., Sarsenbaev N.D. Prediction-informational properties of natural components and complexes of the arid zone of Uzbekistan // EPRA International Journal of Multidisciplinary Research (IJMR). – 2023. – Т. 9. – №. 6. – С. 323-328. DOI: https://doi.org/10.36713/epra13661

Субботина О.И., Чанышева С.Г. Климат Приаралья. – Т.: НИГМИ, 2006. 172 с.

Sultashova O.G., Utemuratov S., Ubaydullaev K.D., Abdullaev T., Abdullaeva P. To study the effect of thermal resources on crop productivity in agricultural systems // Экономика и социум. 2022. №4-1 (95).

Тлеуов Н.Р., Хожамуратова Р.Т., Абдуллаев Т.Ж. Глобал иқлим ўзгариши шароитида Орол денгизининг динамик хусусиятлари. – Т.: “Lesson Press”, 2023. 116 б.

Чуб В.Е. Изменение климата и его влияние на гидрометеорологические процессы, агроклиматические и водные ресурсы Республики Узбекистан. - Ташкент, НИГМИ. 2007. - 132 с.

Downloads

Published

2024-05-13

How to Cite

JANUBIY OROLBO’YI MINTAQASIDAGI HAVO HARORATI VA ATMOSFERA YOG’INLARINING O’ZGARISHINI MIQDORIY BAHOLASH. (2024). Konferensiyalar | Conferences, 1(11), 24-31. https://uzresearchers.com/index.php/Conferences/article/view/3001