MOLLANASRADDİNCHİLAR VA JADİDLAR PUBLİTSİSTİKASİDA YANGİ MADANİYAT VA MİLLİY TİL PROBLEMİ JALİL MAMMADGULİZODA VA MAHMUDXO‘JA BEHBUDİY
Keywords:
mollanasraddinchilar, jadidlar, ma’rifatparvarlik, Mahmudxo‘ja Behbudiy, milliy til, yangi madaniyatAbstract
Maqolada XIX asr oxiri – XX asr boshlarida Ozarbayjon va qardosh o‘zbek ziyolilarini o‘ylantirayotgan asosiy muammo – zamonaviy Yevropa bilan hamnafas bo‘lgan Yaqin Sharqni yangilash va modernizatsiya qilish ekanligi ta’kidlanadi. XX asr boshlarida Ozarbayjon va Turkiston ijtimoiy-siyosiy va madaniy muhitidagi muammolarning oʻxshashligiga eʼtibor qaratildi. XX asr boshlarida Turkiston maʼrifatparvarlik harakati yetakchilaridan biri Mahmudxoʻja Behbbudiy va “Molla Nasraddin” adabiy maktabining asoschisi Mirzo Jalilning bu muammolarga munosabati tavsiflanadi. Turkistonning ma’rifatparvar va vatanparvar ziyolilari Mirzo Jalil, mollonasraddinlar ham xuddi shunday ijod yo‘lida bo‘lganlaridek, ular ham taqdir sinovidan o‘tganliklari qayd etiladi. “Molla Nasraddin” harakatining maqsadi va o‘tmishdagi ijtimoiy-madaniy faoliyati bilan bog‘liq muammolar qiyosiy tahlil qilinadi.
References
Karimov N. Adabiyot va tarixiy jarayon. - Toshkent: “Mumtoz soz”, 2013. - 444 b.
Hacıyev T. “Molla Nəsrəddin”in dili və üslubu. - Bakı: “Yazıçı”, 1983.- 267 s.
“Molla Nəsrəddin” jurnalı. 22 dekabr, 1906. - №38.
Behbudiy M. İki emas, tört til lozım. “Oyna” jurnali, 1913. - № 1,
Беҳбудий M. Муҳтарам ёшларға мурожаат. “Ойна” журнали, 1914 йил. - 41-сон.
“Molla Nəsrəddin” jurnalı. 13 yanvar 1908. - №2.
Axundov N. Azərbaycan satira jurnalları (1906-1920-ci illər). – Bakı: Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası Nəşriyyatı, 1968. - 356 s.
Məmmədquluzadə C. Seçilmiş əsərləri. I cild. - Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 1951. - 483 s.
“Molla Nəsrəddin” jurnalı. 15 fevral 1909. - №7.
Xocayev X.S. Yeni əlifba yollarında əski xatirə və duyğularım. - Bakı: “Elm və təhsil”, 2023. – 204 s.
